3-5-8 nasıl oynanır (Sergeant Major) - oyun kuralları
3-5-8 (Sergeant Major) bağımlılık yaratan farklı çeşitlere sahip bir iskambil oyunudur. Başta Avrupa, Orta Doğu ve Hindistan olmak üzere tüm dünyada popülerdir. Bazılarınının dediğine göre Birleşik Krallık'ta İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri'nin en gözde oyunudur.
Oyun 3 kişiliktir. Oyuncular 52 kağıtlık bir deste kullanırlar -As'tan İkili'ye kadar. Temel amaç eli toplayarak en yüksek puanı elde etmektir. Her dağıtmada oyuncular 3, 5 ya da 8 el almalıdırlar (bu sebeple oyunun diğer adı 3-5-8'dir). Eğer oyuncular belirli sayıdaki eli alamazlarsa eksi puanlar alırlar. Bir diğer taraftan da eğer istenenden fazla el alırlarsa artı puan kazanırlar. 18 dağıtmada (çoğu oyunda bu kadar vardır) 3 dağıtma olur, bu durumda amaç tam tersidir, oyuncular olabildiğince az numarada el almaya çalışırlar. Benzer olarak – eksi puanlar çok fazla el alana ve artı puanlar gerekenden az el alana verilir. Kazanan oyunun sonunda en iyi puana sahip olan oyuncudur.
Oyun Çeşitleri
Oyun altı şekilde oynanabilir:
- Kozu (♠) olarak kullanarak 1 dağıtma
- Kozu (♣) olarak kullanarak 1 dağıtma
- Kozu (♥) olarak kullanarak 1 dağıtma
- Kozu (♦) olarak kullanarak 1 dağıtma
Tüm bu dağıtmaların her birinde oyun kurucu hangi destenin koz olacağını seçer ve her oyuncu olabildiğince çok el almalıdır.
- Ksuz (Kozsuz) – bu dağıtmada, belirli bir koz destesi yoktur ve her oyuncu olabildiğince çok el almalıdır.
- EE (En az El) – bu dağıtmada belirli bir koz destesi yoktur ve her oyuncu olabildiğince az sayıda el almalıdır.
Oyun kurucu her dağıtmada hangi şekilde oynanacağını seçer. Oyun 18 dağıtma içerir ve her oyuncu 6 defa oyun kurucu olur. Kim oyun kurucu olursa olsun hangi şekilde oynamak istediklerini seçebilir ve bunun belirli bir düzende olmasına gerek yoktur. Fakat yine de oyun boyunca her oynama şeklini sadece bir kez seçebilir.
Oyuncular
Her dağıtmada bir oyuncu dağıtıcı biri oyun kurucu ve biri de üçüncü oyuncu olur. EE (en az el) hariç tüm oyun çeşitlerinde oyuncular en az pozisyonlarına göre belirlenen kadar çok el almak zorundadırlar.
- Dağıtıcı: 3 el
- Üçüncü oyuncu: 5 el
- Oyun kurucu: 8 el
Daha kolay yapmak adına hareket adedi (gereken ve kazanılan) oyuncunun lakabının yanında görünür. Daha kolay kılmak için Ellerin sayıları (hem gereken hem alınan) oyuncunun takma isminin yanına yazılır.
Sadece en EE oyun çeşidinde gereken el sayısı farklıdır – diğer oyun çeşitlerinin tam tersidir. Bu şu anlama gelir, oyun kurucu en fazla 3 el, üçüncü oyuncu en fazla 5 el ve dağıtıcı en fazla 8 el almalıdır.
Oyuna Başlama
Dağıtıcı belirlendikten sonra her oyuncuya 16 kart dağıtılır. Bir zorunluluk olarak dağıtıcının sol tarafında oturan oyun kurucu için 4 kart ters çevrilir (oyun saat yönünde ilerler). Dağıtılan ilk altı karda dayanarak oyun kurucu oyunun çeşidini seçer (4 koz oyunundan biri, Ksuz ya da EE). Bu aşamada, oyun çeşidi tamam olduğunda kart değişimi olur (detaylar aşağıdadır). Oyun kurucu zorunlu olanların düzünü çevirir, 4 fazla kartı masaya koyar ve oyunu başlatır.
Oyun
Oyunun temel amacı belirli sayıda (ya da daha fazla) eli toplamaya olanak sağlamak için kart atmaktır. Oyuncular desteye uymak zorundadırlar ama daha yüksek bir kart atmalarına gerek yoktur. Destedeki kartların eksikliği halinde bir koz kartıyla eli alma zorunluluğu vardır.
Puanlama
Her dağıtmadan sonra puanlar hesaplanır. Eğer bir oyuncu zorunlu olduğundan fazla el aldıysa artı puanlar kazanır. Eğer gereken seviyeye ulaşılamadıysa eksi puanlar alır.
Hem artı hem de eksi puanlar alınan elin sayısının alınması gereken el sayısından farklı olmasına göre el sayısına eşittir. Mesela, eğer oyuncu 9 el aldıysa bir artı puan alır; fakat 7 olursa bir eksi puan alır. EE oyun çeşidinde her şey tersi yönde işler – gereken seviyenin altındaki her kart bir eksi puan ve gereken seviyenin üstündeki her kart bir artı puan anlamına gelir.
Bir dağıtmada tüm oyuncuların puanlarının toplamı daima 0 olur.
Kart değişimi
Bir oyunda kart değiştirme olasılığı bulunur. Kart değişimi sadece belirli durumlarda ve kozlu oyunlarda mümkündür (Ksuz ve EE oyunlarında kart değişimine izin verilmez). Değiştirme önceki dağıtmadan gelen puanlar için bir eksta ödüldür (ya da ceza). Artı puan alan oyuncu (ya da oyuncular) eksi puan alan oyuncu (yada oyuncular) ile kartları değiştirebilir. Bu değişimi başlatan oyuncu kartlarını değiştirmek istediği daha önceki dağıtmada eksi puan alan oyuncuya kartları verir. İkinci oyuncu bu renkteki kartların en büyüğünü vermek zorundadır. Eğer oyuncu daha yüksek bir kart vermezse, oynı kartı geri vermek zorundadır. Bu kural koz destesindeki kartlara uymaz. Değiştirilecek kart sayısı daima elde edilen artı puan sayısına eşit olmalıdır. Bu tarz bir değişim iki ya da üç oyuncu arasında yapılabilir.
Üç oyuncu arasında kart değiştirme durumu önceki dağıtmada her oyuncunun artı ya da eksi puan alması durumunda gerçekleşir. Eğer bir oyuncu artı bir puan alırsa ve iki oyuncu eksi puanlar alırlarsa, artı puan alan oyuncu eksi puan alan her iki oyuncuyla da kart değiştirir. O anki dağıtmada en çok ele ihtiyacı olan oyuncu her zaman ilk olur.
İki oyuncu arasında kart değiştirme durumu önceki dağıtmada oyunculardan biri artı ya da eksi puan almadığında (bir diğer deyişle bir oyuncu tam gereken sayıda el aldığında) meydana gelir. Bu durumda sadece iki oyuncu değişimde yer alır. Önceki dağıtmada artı puanlar alan oyuncu değişimi başlatır.
Oyunun Sonu
18 dağıtmayı tamamladıktan sonra en yüksek puanı alan oyuncu kazanırç
