Domino

Domino to gra o chińskim rodowodzie, powstała prawdopodobnie około 1120 roku. W Europie domino pojawiło się na weneckich dworach w XVIII wieku, a do dziś rozprzestrzeniło się na cały świat (mało kto nie słyszał o tej grze).

Istnieje wiele odmian gry w domino – można spotkać różnorodne zestawy kamieni i wielorakie zasady. Najpopularniejsze zestawy kamieni, których nazwy odwołują się do najwyższego kamienia w grze, to: 'Podwójne szóstki' (28 kamieni), 'Podwójne dziewiątki' (55 kamieni) i 'Podwójne dwunastki' (91 kamieni). Tradycyjne chińskie domino zawiera 32 kamienie – to z tej odmiany gry wyewoluował później Mahjong.

W opisaną tu podstawową wersję domina gra się zestawem kamieni 'Podwójne szóstki'. W rozgrywce bierze udział 2 graczy.

Cel gry

Celem gry jest takie układanie kamieni, by jak najszybciej zdobyć 100 punktów. Składa się z wielu rozdań, a ich celem jest z kolei pozbycie się wszystkich kamieni szybciej, niż przeciwnik.

Kamienie

Podstawowym elementem gry są kamienie podzielone na połówki. Na każdej z połówek widnieje pewna liczba oczek, występują też połówki bez oczek (puste). W zestawie jest 28 kamieni. Mają unikalne wartości (w zestawie nie ma dwóch identycznych kamieni). Każdy kamień ma taką wartość, ile wynosi liczba oczek na nim.

Na połówce kamienia może znajdować się od 0 do 6 oczek. W grze występuje więc 7 kamieni zwanych dubletami, na których obie połówki są identyczne, i 21 kamieni, których połówki mają różne wartości.

Kamienie układane są w taki sposób, by stykały się pasującymi do siebie stronami. Połówki pasują do siebie wtedy, gdy liczba oczek na nich jest identyczna. Dublety układane są w nieco inny sposób – są obrócone o 90 stopni i stykają się z innymi kamieniami dwoma połówkami (środkiem), a nie jedną. Są też kamieniami mocniejszymi niż pozostałe, z czego najmocniejsze są 'Podwójne szóstki', następnie 'Podwójne piątki' itd. Innymi słowy, dublet o wartości 0 (z dwoma pustymi połówkami) jest mocniejszy, niż kamień o wartości 11, składający się z połówek 6 i 5. Ma to znaczenie na początku pierwszego rozdania (szczegóły w części Jak zacząć?). W przypadku, gdy kamienie mają taką samą wartość (np. 3 i 6 oraz 4 i 5) mocniejszy jest ten z wyższą wartością połówki (czyli 3 i 6).

Jak zacząć?

Na początku gracze otrzymują po 7 kamieni, a pozostałe kamienie (14) tworzą tak zwaną pulę. Rozgrywkę rozpoczyna gracz, który wylosował najmocniejszy dublet. Jeśli żaden z graczy nie wylosował dubletu, grę rozpoczyna gracz, który ma najmocniejszy kamień niebędący dubletem. Po wyłożeniu pierwszego kamienia ruch gracza rozpoczynającego jest zakończony. Wyłożenie pierwszego kamienia odbywa się automatycznie.

Rozgrywka

W kolejnych ruchach gracze naprzemiennie dokładają kolejne kamienie, tworząc łańcuch. Muszą przy tym pamiętać, by układając je, zdobyć jak najwięcej punktów (szczegóły opisane są w części Punktacja).

Jeśli gracz posiada pasujący kamień, to dokłada go do łańcucha. Jeśli gracz nie posiada pasującego kamienia, dobiera kamienie z puli do momentu, aż wylosuje pasujący kamień lub do momentu wyczerpania puli. Jak tylko wylosuje pasujący kamień, wykłada go na stół i kończy swój ruch. Nie ma możliwości dobrania kamienia z puli, jeśli gracz posiada pasujący kamień. Jeśli pula została wyczerpana, a gracz nie ma pasującego kamienia, traci kolejkę.

Łańcuch może mieć 2, 3 lub 4 zakończenia (końcówki). Początkowo kamienie dokładane są po obu stronach kamienia początkowego i łańcuch ma 2 zakończenia. Dwie kolejne odnogi dokładane są do pierwszego dubletu. Pierwszy dublet to pierwszy kamień z taką samą liczbą oczek na obu połówkach, położony na stole w danym rozdaniu. Jest on jedynym kamieniem, do którego kolejne elementy można dokładać z czterech stron, a nie z dwóch.

W trakcie gry może dojść do blokady – czyli sytuacji, w której żaden z graczy nie ma pasującego kamienia, a pula jest już pusta. Wówczas rozdanie kończy się, mimo iż żaden z graczy nie pozbył się wszystkich kamieni.

Punktacja

Punkty w grze przyznawane są w trakcie rozdania oraz na końcu poszczególnych rozdań.

PUNKTY W TRAKCIE ROZDANIA gracz otrzymuje, gdy suma końcówek jest liczbą podzielną przez 5. Wówczas tę sumę dodaje się do punktów gracza. Końcówki to innymi słowy zakończenia łańcucha, czyli skrajne połówki (lub skrajne dublety) układu, jaki w danym momencie znajduje się na planszy. Dla ułatwienia w lewej części okna gry (nad pulą) znajduje się podgląd aktualnych końcówek i ich suma.

Przykładowo, gdy zakończenia łańcuchów to 2 + 2 + 1 (ich suma to 5), wówczas do konta gracza dodawanych jest 5 punktów. Gdy zakończenia łańcuchów to 6 + 2x2 (ich suma to 10), wówczas do konta gracza dodawanych jest 10 punktów.

PUNKTY PO ZAKOŃCZENIU ROZDANIA przyznawane są inaczej, jeśli rozdanie zostało zakończone przez pozbycie się wszystkich kamieni przez jednego z graczy, a inaczej, jeśli rozdanie zakończyło się blokadą.

Jeśli na końcu rozdania jeden z graczy pozbywa się wszystkich kamieni, dodawane są mu punkty. Ich liczba równa się sumie oczek na pozostałych kamieniach przeciwnika. Liczbę tą zaokrągla się do wielokrotności 5 (w dół).

Gdy rozdanie kończy się blokadą, wygrywa gracz, który prowadzi w danym momencie w grze. Gdy obaj gracze mają tyle samo punktów, wygranym w rozdaniu jest gracz, któremu pozostało mniej kamieni. Gdy gracze mają tyle samo punktów i zostało im tyle samo kamieni, rozdanie wygrywa gracz, który dołożył kamień jako ostatni. Wygrywający gracz zdobywa punkty, równe liczbie oczek pozostałych na ręce swojego przeciwnika pomniejszonych o liczbę oczek pozostałych na ręce gracza wygrywającego. Oznacza to, że gracz wygrywający może również otrzymać punkty ujemne!

Zakończenie

Poszczególne rozdania kończą się wówczas, gdy jeden z graczy zużyje ostatni kamień lub wówczas, gdy żaden z graczy nie ma pasującego kamienia, a pula jest wyczerpana.

Gra kończy się w momencie, gdy jeden z graczy zdobędzie 100 punktów. Jeśli gracz osiągnie taki wynik w trakcie rozdania, nie jest ono kontynuowane, gra kończy się natychmiast.